De laatste jaren hebben er verschillende gemeentelijke herindelingen plaatsgevonden. Zo zijn er per 1 januari 2019 tien nieuwe gemeenten ontstaan. Een gemeentelijke herindeling heeft gevolgen voor de gemeenschappelijke regelingen waaraan de fuserende gemeenten deelnemen. Aan welke gevolgen moet je denken?
Gevolgen herindeling afhankelijk van de situatie
Er zijn twee verschillende situaties denkbaar. In het eerste geval zijn alle gemeenten die gaan fuseren al deelnemer van de gemeenschappelijke regeling. In het tweede geval fuseren enkele (maar niet alle) deelnemers tot een nieuwe gemeente, dan wel fuseert één deelnemer met een niet aan de gemeenschappelijke regeling deelnemende gemeente. De gevolgen van de herindeling zijn in beide situaties anders. Dit is geregeld in de Wet algemene regels herindeling (de Wet Arhi).
Wet algemene regels herindeling
Artikel 41, lid 1 van de Wet Arhi bepaalt dat in het eerste geval de gemeenschappelijke regeling van rechtswege vervalt. Dit is logisch aangezien de noodzaak tot samenwerking niet meer bestaat vanaf het moment dat sprake is van één nieuwe gemeente. De tweede situatie is wat lastiger. Op grond van de Wet Arhi is het verplicht om in de herindelingsregeling een gemeente aan te wijzen die in de plaats treedt van de op te heffen gemeente(n). Als rechtsopvolger is deze nieuwe gemeente deelnemer aan de gemeenschappelijke regeling. Voor de niet deelnemende gemeenten geldt dat taken daarmee van rechtswege overgaan naar de gemeenschappelijke regeling. Voor deze tweede situatie bepaalt de Wet Arhi tevens dat de deelnemers binnen zes maanden na vorming van de nieuwe gemeente, de uit de gewijzigde indeling voorvloeiende noodzakelijke voorzieningen treffen.
Noodzakelijke voorzieningen
Bij het treffen van de noodzakelijke voorzieningen mag afgeweken worden van de artikelen in de Wet gemeenschappelijke regelingen die gaan over toetreding, uittreding, wijziging en opheffing. Voorzieningen zijn bijvoorbeeld het schrappen van de namen van voormalige gemeenten en het toevoegen van de nieuwe gemeentenamen, het wijzigen van de bestuurssamenstelling, het aanpassen van de taken of de financiële bijdrage per deelnemer. Het is van belang om bij herindelingstrajecten al in een vroeg stadium na te denken over deelname aan bestaande gemeenschappelijke regelingen en te anticiperen op toekomstige ontwikkelingen.
Vragen?
Heeft u vragen of behoefte aan een advies? Wij helpen u graag. Mail ons of bel: 079 - 3631919.
