Nu de inwerkingtreding van de Wet normalisering rechtspositie ambtenaren al enige tijd achter ons ligt, verschijnen er steeds meer arbeidsrechtelijke uitspraken van civiele rechters over ambtenaren en de bijzondere positie waarin zij verkeren. In eerdere nieuwsberichten schreven wij al dat voor ambtenaren een hogere maatstaf van integriteit geldt en dat op ambtenaren – naast de gebruikelijke werknemersverplichtingen – ook aanvullende verplichtingen rusten. Daaraan kunnen wij nu een nieuwe uitspraak toevoegen, waarin het feit dat de medewerker ambtenaar in de zin van de Ambtenarenwet 2017 is, volgens de kantonrechter geen doorslaggevende rol speelt. Dat zegt ons inziens iets over de ernst van de gedragingen.
Wat was er aan de hand?
Een handhaver van de gemeente Amsterdam nam het zacht gezegd niet al te nauw met de geldende integriteitsregels. De handhaver was meerdere uren afwezig tijdens zijn dienst zonder dat hij verlof had opgenomen, naar verluid voor een tour met de motorclub. Twee weken later bezocht de handhaver een UEFA-cup wedstrijd. Daaraan voorafgaand parkeerde hij zijn eigen auto bij het kantoor van Handhaving, maakte – met een geopend blikje bier – een praatje met collega’s en vertrok vervolgens met een dienstauto naar de Arena. Daar parkeerde hij op een voor hulpdiensten en handhaving bestemde plek met parkeer(geld-)ontheffing. De kaartjes voor de wedstrijd werden door een medewerker van de UEFA, met wie de handhaver via zijn werk bekend was, aangeboden voor nog geen kwart van de prijs. De kaartjes werden gekocht door een vriend van de handhaver, met wie hij de wedstrijd bezocht. Als er enige tijd later door collega’s melding wordt gemaakt van integriteitsschendingen door de handhaver plaatst hij een dreigend bericht op zijn openbare Facebook-pagina. Later die zomer vindt er een festival plaats, waar de handhaver backstage dienst had. Backstage worden vervolgens zijn vriendin, haar dochter en zus aangetroffen, in het bezit van polsbandjes bedoeld voor artiesten en standhouders. Ook heeft de handhaver een fles champagne aangenomen van de organisatoren van het festival.
Wat vond de rechter?
De gemeente verzoekt de rechter de arbeidsovereenkomst te ontbinden wegens verwijtbaar handelen. Alles bij elkaar bezien is de kantonrechter van oordeel dat bij de handhaver duidelijk sprake is (geweest) van vergaande en onaanvaardbare normvervaging bij de uitvoering van zijn werkzaamheden. De handhaver is tijdens werktijd afwezig geweest, heeft dienstvoertuigen voor zichzelf gebruikt en deze ten onrechte met ontheffing geparkeerd, heeft via een constructie goedkoop kaartjes laten kopen voor een voetbalwedstrijd en heeft op zijn minst toegelaten dat zijn vriendin en haar familie tijdens een festival op plekken kwamen, waar bezoekers niet horen te komen. De handhaver heeft daar bovenop onheuse uitlatingen op Facebook geplaatst en cadeautjes aanvaard. En dat alles met gebruikmaking van zijn functie, kennis en invloed. Het zijn veel incidenten in korte tijd, ook nadat de handhaver al op recente integriteitschendingen was aangesproken. Overigens lijkt de handhaver ook nu nog niet in te zien dat zijn gedrag niet door de beugel kan, aldus de kantonrechter.
Dat de handhaver ambtenaar is in de zin van de Ambtenarenwet 2017 is daarbij volgens de kantonrechter niet van doorslaggevend belang. Het vorenstaande zou voor elke werknemer gelden. Wel weegt mee dat gezien de aard van zijn functie, zijn kennis en ervaring en het feit dat hij een voorbeeld is voor jongere collega’s, maakt dat van de handhaver mag worden verwacht dat hij zich strikt houdt aan de reglementen rond integriteit. De eisen en regels zijn duidelijk vastgelegd in de verschillende reglementen en deze zijn regelmatig bij de handhaver onder de aandacht gebracht. De kantonrechter ontbindt de arbeidsovereenkomst wegens verwijtbaar handelen zonder inachtneming van de opzegtermijn en oordeelt dat het handelen ook ernstig verwijtbaar is. Aan de handhaver wordt nog wel een kwart van de transitievergoeding toegekend, vanwege zijn zeer lange dienstverband, leeftijd en het feit dat tijdens een deel van het dienstverband geen (relevante) aanmerkingen zijn geweest op zijn functioneren.
Dat de handhaver ambtenaar is in de zin van de Ambtenarenwet 2017 is hier dus niet van doorslaggevend belang. De omstandigheden zijn zodanig ernstig, dat dit bij elke werknemer niet door de beugel kan. Wel wordt het belang van het hebben en onder de aandacht brengen van een goed integriteitsbeleid hier nog eens duidelijk.
De volledige uitspraak leest u hier.