Regie op huisvesting en woonruimtevoorraad

De woningnood is hoog. Gemeenten hebben verschillende juridische instrumenten om grip te krijgen op de verdeling van woningen en het behoud van de woonruimtevoorraad. Denk aan regels in het omgevingsplan of in de huisvestingsverordening. Vaak is meer dan één vergunning nodig. Wie bijvoorbeeld een woning anders wil gebruiken, heeft soms zowel een vergunning op basis van het omgevingsplan als op grond van de Huisvestingswet nodig.

Sturen via het omgevingsplan

Met het omgevingsplan kunnen gemeenten sturen op de manier waarop woningen gebruikt mogen worden. Denk aan het aantal woningen per gebied, het al dan niet toestaan van bewoning door meerdere huishoudens of het beperken van tijdelijke bewoning, bijvoorbeeld door arbeidsmigranten. Deze regels moeten wel altijd te maken hebben met de fysieke leefomgeving. Ze dragen bij aan een evenwichtige verdeling van functies in een gebied.

Huisvestingsverordening: van schaarste tot leefbaarheid

Daarnaast kunnen gemeenten met een huisvestingsverordening regels stellen over wie wanneer recht heeft op woonruimte, of onder welke voorwaarden een woning mag worden omgebouwd of verhuurd. Dat kan gaan over het onttrekken van woonruimte (bijvoorbeeld voor verhuur aan toeristen), het samenvoegen of splitsen van woningen of het omzetten van zelfstandige in onzelfstandige woonruimte. Sinds 2023 mogen gemeenten ook regels stellen ter bescherming van de leefbaarheid – denk aan overlast, parkeerdruk of vervuiling. Dit is nieuw in de Huisvestingswet en raakt aan onderwerpen die eerder vooral thuishoorden in het omgevingsplan.

Toeristische verhuur en arbeidsmigrantenhuisvesting

Steeds vaker grijpen gemeenten in bij toeristische verhuur. Via de huisvestingsverordening kunnen zij regels stellen over het maximum aantal nachten, het verplicht registreren van verhuur, en – in sommige gevallen – zelfs een vergunningplicht invoeren. Ook voor de huisvesting van arbeidsmigranten geldt dat gemeenten via verschillende sporen kunnen sturen: het omgevingsplan, de huisvestingsverordening of via de Wet goed verhuurderschap. Die laatste maakt het mogelijk om verhuurvergunningen verplicht te stellen en voorwaarden te koppelen aan fatsoenlijk verhuurgedrag.

Regels die op elkaar moeten aansluiten

De uitdaging is dat deze verschillende regelingen vaak in elkaar grijpen. Het kan gebeuren dat een initiatiefnemer een vergunning krijgt op grond van de ene regeling, maar op een andere verplichting vastloopt. Gemeenten moeten dus zorgen voor duidelijke, goed afgestemde regels in hun omgevingsplan en verordeningen.

Toezicht en handhaving

Met strengere regels komt ook de verantwoordelijkheid om te handhaven. Gemeenten krijgen steeds vaker verzoeken van omwonenden om op te treden tegen bijvoorbeeld kamerverhuur of illegale toeristische verhuur. Juist dan is het belangrijk dat de gemeentelijke regels goed op elkaar aansluiten én juridisch stevig zijn.

Ondersteuning nodig?

Onze advocaten en adviseurs helpen gemeenten bij het opstellen van duidelijke regelgeving én bij het toepassen ervan in de praktijk. Of het nu gaat om een nieuwe huisvestingsverordening, beleidsregels voor kamerverhuur of bezwaar- en beroepsprocedures – wij denken graag met u mee.

Ook geven wij incompany cursussen, bijvoorbeeld over huisvesting en woonruimtevoorraad. Zo zorgen we er samen voor dat uw organisatie voorbereid is op wat er speelt én wat er komt. Bekijk hier ons cursusaanbod omgevingsrecht.

Meer weten? Bel gerust: 079 - 3631919.