Minister van Gennip heeft een pakket met regels voor de arbeidsmarkt naar de Tweede Kamer gestuurd. De regels zijn opgesteld in overleg met vakbonden en werkgeversorganisaties. Het pakket moet ervoor zorgen dat de arbeidsmarkt toekomstbestendig is. Zo wordt met de nieuwe regels onder andere tijdelijk werk minder aantrekkelijk gemaakt.
Binnen het pakket met nieuwe regels worden oproepcontracten afgeschaft. In plaats van nul-urencontracten en min/max-contracten komt er een basiscontract. Binnen dit contract krijgen werknemers zekerheid van een minimum aantal uren aan werk. Mocht een werknemer toch worden opgeroepen buiten zijn vaste uren om, kan de werknemer deze oproep weigeren. Dit geeft de werknemer naast zekerheid over een vast aantal uur werk ook zekerheid met betrekking tot zijn rooster. Voor studenten en scholieren blijft het wel mogelijk om op basis van een huidige oproepovereenkomst werkzaam te zijn.
Naast het afschaffen van de oproepcontracten wordt het perspectief op een contract voor bepaalde tijd vergroot. Bij een keten van tijdelijke contracten verandert de onderbrekingstermijn van 6 maanden naar 5 jaar. Dit houdt in dat een werknemer aan het einde van zijn derde tijdelijke contract vast in dienst moet worden genomen. Indien dit niet gebeurt mag de werkgever pas na 5 jaar diezelfde werknemer opnieuw een tijdelijk contract aanbieden. Hiermee wordt een einde gemaakt aan de zogeheten ‘draaideurconstructies’.
Met de nieuwe regels wordt ook aandacht gegeven aan de schijnzelfstandigheid van zzp’ers. Het is belangrijk dat werkgevers en werkenden, in lijn met het wettelijk kader en om de juiste redenen, gaan kiezen voor loondienst of zelfstandig ondernemerschap. Om dit te bewerkstelligen wordt het duidelijker gemaakt wanneer er sprake is van een arbeidsovereenkomst. Dit zal gebeuren door het vereiste van een arbeidsovereenkomst, ‘werken in dienst van’, verder te specificeren. Daarnaast zal er meer gehandhaafd worden om schijnzelfstandigheid te voorkomen.
Deze verandering vindt aansluiting bij recente rechtspraak van de Hoge Raad. In de Deliveroo-zaak besloot de Hoge Raad dat de bezorgers van Deliveroo ‘schijnzelfstandigen’ waren. Hoewel zij een ‘overeenkomst van opdracht’ hadden waren zij vanwege de werkzaamheden en de organisatie van hun werk geen zzp’er. Lees meer over de uitspraak van de Hoge Raad in onze publicatie: Deliveroo-bezorgers zijn werknemers en geen zzp’ers.
Gevolgen voor de praktijk
Met de nieuwe regels en strengere handhaving zullen steeds meer overeenkomsten als arbeidsovereenkomsten worden gekwalificeerd. Dit zal een toename in het aantal werknemers opleveren. Voor werknemers betekenen de nieuwe regels meer zekerheid met betrekking tot het aantal uren en hun rooster. Voor werkgevers betekent dit hogere arbeidskosten omdat werknemers nou eenmaal meer kosten met zich meebrengen dan zelfstandigen. Daarnaast leidt het invoeren van het basiscontract in plaats van het oproepcontract ertoe dat in periodes dat er minder werk beschikbaar is salaris moet worden betaald over de uren waarvoor geen werk beschikbaar is.
Het daadwerkelijke effect dat de wijzigingen met zich meebrengen is op voorhand moeilijk in te schatten. Dit zal de praktijk moeten uitwijzen, waarbij de mogelijke positieve gevolgen meer opwegen dan de mogelijke negatieve gevolgen, aldus Minister van Gennip.