Terugvordering van onrechtmatige staatssteun

Wanneer decentrale overheden steun verlenen die in strijd blijkt te zijn met de Europese staatssteunregels, moet deze onrechtmatige steun worden teruggevorderd, inclusief rente. Daarmee wordt de situatie hersteld zoals die was vóór de steunverlening en wordt de verstoring van de marktwerking ongedaan gemaakt.

Nationale uitvoering en grondslag

De wijze waarop terugvordering in de praktijk plaatsvindt, is een nationale aangelegenheid. In Nederland biedt de Wet terugvordering staatssteun de juridische basis voor het terugvorderen van steun. Deze wet voorziet in de mogelijkheid om steun terug te vorderen op grond van een besluit van de Europese Commissie, maar ook wanneer een nationale rechter vaststelt dat steun onrechtmatig is verleend.

Terugvorderingsbeschikking en rechtsbescherming

De terugvordering gebeurt door het bestuursorgaan dat verantwoordelijk is voor de steunverlening. Vaak is dat de overheid die de steun heeft verstrekt, maar ook andere overheden binnen een samenwerkingsverband kunnen terugvorderingsplichtig zijn.

De terugvordering vindt plaats via een terugvorderingsbeschikking, waarin ook de onrechtmatigheidsrente wordt meegenomen. Een terugvorderingsbeschikking wordt gericht aan de begunstigde onderneming – meestal de oorspronkelijke ontvanger van de steun. Ook ondernemingen die indirect voordeel hebben genoten, kunnen als begunstigde worden aangemerkt. De wet biedt daarnaast de mogelijkheid om de terug te vorderen steun te verrekenen met openstaande verplichtingen. 

Ondernemingen kunnen slechts in uitzonderlijke gevallen een beroep doen op het vertrouwensbeginsel om terugvordering te voorkomen. Volgens vaste rechtspraak gaat het Europese belang van effectieve handhaving voor op nationale beginselen. Van begunstigden mag worden verwacht dat zij zich bewust zijn van de staatssteunregels.

Tegen de beschikking kan bezwaar en beroep worden ingesteld bij het College van Beroep voor het bedrijfsleven (CBb).

Niet-naleving van de terugvorderingsplicht

Wanneer een overheid haar terugvorderingsplicht niet nakomt, kan de Europese Commissie de zaak rechtstreeks voorleggen aan het Hof van Justitie van de EU. Dat kan leiden tot een boete of dwangsom. Alleen wanneer de terugvordering feitelijk onmogelijk is of de verjaringstermijn van tien jaar is verstreken, vervalt de verplichting.

Onze dienstverlening

Onze advocaten adviseren overheden bij de uitvoering van terugvorderingsbesluiten, het opstellen van terugvorderingsbeschikkingen en het afstemmen van nationale procedures op de Europese staatssteunregels. Wij kunnen u ook vertegenwoordigen in bezwaar- en beroepsprocedures. Bel ons op 079-3631919 of mail ons.