De periode van jaarlijkse feestdagen is aangebroken: hoe is dit arbeidsrechtelijk geregeld?

De reeks aan jaarlijkse feestdagen is van start gegaan met het paasweekend. Binnenkort staan Koningsdag en Hemelvaartsdag voor de deur. Dit zijn voorbeelden van nationaal erkende, en daarmee officiële, feestdagen. Zijn werkgevers eigenlijk verplicht de werknemer (betaald) verlof te geven op deze dagen?

Betaald en verplicht verlof

Recht op (betaald) verlof tijdens officiële feestdagen, zoals Koningsdag en Hemelvaartsdag, is niet bij wet geregeld. Werkgevers zijn hiertoe daarom niet wettelijk verplicht. De afspraken hierover zijn opgenomen in de cao die van toepassing is of in de individuele arbeidsovereenkomst. Het is in veel cao’s, maar ook in menig arbeidsvoorwaardenregeling, gebruikelijk dat de officiële feestdagen als betaalde verlofdag aan de werknemer worden toegekend. Zo volgt uit de nieuwe cao Gemeenten en cao SGO dat Bevrijdingsdag (5 mei) vanaf 2024 ook een betaalde verlofdag wordt. 

Zo’n verlofdag wordt niet in mindering gebracht op de vakantiedagen van de werknemer. Hetzelfde geldt in principe voor dagen zoals Goede Vrijdag en de dag na Hemelvaartsdag. Goede Vrijdag is weliswaar een officiële feestdag, maar lang niet iedereen is op deze dag vrij. Wel kan aan de werknemer een verplicht op te nemen verlofdag worden opgelegd, als dit in de cao of arbeidsovereenkomst zo is afgesproken. Dit volgt uit artikel 7:638 van het Burgerlijk Wetboek. Hierbij valt te denken aan de schoolvakanties of de dag na Hemelvaartsdag.

Let op: werkgevers zijn niet verplicht om oproepkrachten op te roepen op een officiële feestdag; loondoorbetaling hoeft dan ook niet plaats te vinden. Voor uitzendkrachten volgen uit de uitzendcao’s doorgaans andere regels. 

Wat geldt bij een deeltijddienstverband?

Voor de werknemer die deeltijd werkt kan de dag waarop de officiële feestdag valt gunstig of juist ongunstig uitpakken. Dit is afhankelijk van de dagen waarop de werknemer zijn uren vervult. Het College voor de Rechten van de Mens heeft zich in september 2022 over een zaak in dit kader gebogen en oordeelde dat het aan de werkgever is om ‘te waarborgen dat iedere werknemer, voltijders en deeltijders, een naar verhouding van de arbeidsduur een gelijk aantal uren vrij heeft.’ Uit artikel 7:648 van het Burgerlijk Wetboek volgt verder dat het maken van onderscheid tussen werknemers op basis van een verschil in arbeidsduur is verboden. Hoewel het oordeel van dit College juridisch niet bindend is, maakt dit een eventuele rechtszaak indien de werknemer een procedure bij de rechtbank start wel sterker.

Kortom: betaald verlof tijdens een officiële feestdag is dus niet vanzelfsprekend. Let bij het vaststellen van regels in dit kader op de afspraken gemaakt in de van toepassing zijnde cao of individuele arbeidsovereenkomst en op de vraag of de werknemer al dan niet deeltijd werkt.
 
Neem vrijblijvend contact met ons op via 079-3631919 als u vragen heeft over regels omtrent verlof- of feestdagen.