Wet Verbetering beschikbaarheid jeugdzorg aangenomen door Eerste Kamer

Op 7 oktober 2025 heeft de Eerste Kamer ingestemd met de Wet verbetering beschikbaarheid jeugdzorg. Deze wet, die op 1 januari 2026 in werking treedt, markeert een belangrijke verschuiving in de organisatie van de jeugdzorg en heeft gevolgen voor gemeenten. De kern van de wet is de verplichting tot regionale samenwerking bij de inkoop en organisatie van (hoog)specialistische jeugdzorg.

Verplichte regionale samenwerking via een gemeenschappelijke regeling

Een van de meest ingrijpende wijzigingen voor gemeenten is de verplichting om in zogenoemde 'Jeugdregio’s' te gaan samenwerken. Gemeenten moeten gezamenlijk de inkoop en uitvoering van specialistische jeugdhulp, kinderbescherming en jeugdreclassering organiseren.

Cruciaal hierbij is de juridische vormgeving van deze samenwerking. De wet stelt dat gemeenten deze structurele samenwerking uiterlijk in 2027 moeten vastleggen in een gemeenschappelijke regeling. Dit vereist niet alleen een gezamenlijke visie op het zorgaanbod, maar ook een solide juridisch fundament waarin afspraken over verantwoordelijkheden, financiën en bestuur helder worden vastgelegd.

Wat houdt de wet verder in?

Naast de verplichte samenwerking introduceert de wet een aantal andere belangrijke veranderingen:

• Landelijk kader: Er wordt een Algemene Maatregel van Bestuur (AMvB) opgesteld die de indeling van de jeugdregio’s vastlegt. Ook wordt hierin bepaald welke vormen van jeugdhulp verplicht regionaal moeten worden ingekocht en voor welke zorg bovenregionale afstemming nodig is.
• Minder administratie, meer uniformiteit: Door de regionale samenwerking en een meer uniforme gegevensregistratie moet de administratieve last voor zorgaanbieders en gemeenten afnemen. Dit moet leiden tot betere data over bijvoorbeeld wachttijden, waardoor knelpunten sneller zichtbaar worden.
• Versterkt toezicht: De huidige Jeugdautoriteit wordt onderdeel van de Nederlandse Zorgautoriteit (NZa). De NZa krijgt als taak de beschikbaarheid van jeugdzorg te onderzoeken, risico’s vroegtijdig te signaleren en toezicht te houden op de financiële bedrijfsvoering van jeugdhulpaanbieders.

Ondersteuning voor gemeenten

De komende periode staat voor gemeenten in het teken van het vormgeven van deze nieuwe regionale samenwerkingsverbanden. Een goede voorbereiding en een stevige basis in een gemeeschappelijke regeling zijn essentieel om te voldoen aan de nieuwe wetgeving en de beschikbaarheid van cruciale jeugdzorg in de regio te waarborgen.

Onze adviseurs kunnen gemeenten helpen en adviseren bij hun nieuwe taken om de organisatie en inkoop van specialistische jeugdhulp te verbeteren. Hulp nodig bij opstellen of aanpassen van een gemeenschappelijke regeling of juridisch advies nodig over inkoop? Bel (079 - 3631919) ons of stuur een e-mail.