Vanaf 17 december 2021 moeten alle overheidswerkgevers aan de nieuwe eisen voldoen van de EU-Richtlijn inzake de bescherming van personen die inbreuken op het Unierecht melden (Richtlijn 2019/1937). Dat is een gevolg van het niet-tijdig implementeren van deze Klokkenluidersrichtlijn in de nationale wetgeving. Door de rechtstreekse werking van het EU-recht kunnen ambtenaren werkzaam bij het Rijk, gemeenten, provincies, waterschappen en andere zelfstandige bestuursorganen een rechtstreeks beroep doen op de bepalingen uit de Klokkenluidersrichtlijn.
Wat moeten overheidswerkgevers vastleggen in de meldprocedure?
Alle overheidswerkgevers zullen in de interne meldprocedure een aantal zaken inhoudelijk moeten vastleggen. Het gaat in ieder geval om de wijze waarop met de interne melding wordt omgegaan, de wijze waarop een werknemer kan melden, en bij welke aangewezen functionaris kan worden gemeld. Verder zal moeten worden geregeld wanneer sprake is van een vermoeden van een misstand. De werknemer moet ook de mogelijkheid hebben een adviseur te raadplegen. Voor het overige gaat het om procedurele bepalingen, zoals een ontvangstbevestiging en de termijn waarbinnen de melding moet worden opgevolgd.
De werkgever zal voorts een kanaal moeten inrichten waar meldingen kunnen worden ontvangen en waarin de vertrouwelijkheid van de identiteit van de melder wordt geborgd. De AVG vereist dat dit kanaal alleen toegankelijk mag zijn voor daartoe gemachtigd personeel. Alle werknemers moet informatie worden verstrekt over de interne meldprocedure, over de wijze waarop een vermoeden van misstand kan worden gemeld en over de rechtsbescherming.
Ambtenaren kunnen nu al een beroep doen op de Klokkenluidersrichtlijn. Een voorwaarde die daaraan gesteld wordt is dat de bepaling onvoorwaardelijk en voldoende nauwkeurig moet zijn. Naar verwachting gaat het volgens het Huis voor klokkenluiders om de volgende bepalingen:
- Eisen aan interne meldkanalen (artikelen 7, 8 en 9 van de richtlijn)
- Geheimhoudingsplicht (artikel 16)
- Verwerking van persoonsgegevens (artikel 17)
- Registratieplicht (artikel 18)
- Benadelingsverbod (artikel 19)
- Ondersteuningsmaatregelen (artikel 20)
- Verschuiving van de bewijslast bij benadeling en aansprakelijkheidstelling (artikel 21 leden 5 en 7)
Wetsvoorstel Tweede Kamer
Bij de Tweede Kamer ligt nu een wetsvoorstel om de Wet Huis voor klokkenluiders te wijzigen door de Klokkenluidersrichtlijn te implementeren. Door inwerkingtreding van de wetswijziging zullen ook private werkgevers gebonden worden aan de richtlijn en een interne meldprocedure moeten inrichten. Het is echter nu al raadzaam voor private werkgevers om zich hiermee bezig te houden.
Vijverberg Advocaten & Adviseurs kan u ondersteunen bij het opzetten van een interne meldprocedure of bij het afhandelen van meldingen. Voor meer informatie kunt u contact met ons opnemen via 079 – 363 19 19 of per mail.