De coronavaccinatie: mag de werkgever weten of een werknemer gevaccineerd is?

Nederland is begonnen met vaccineren tegen het coronavirus. Op woensdag 6 januari 2021 zijn de eerste vaccinaties geplaatst. De afgelopen tijd hebben voor- en tegenstanders van de vaccinatie vaak het nieuws gehaald. Daarbij kwam ook de vraag om de hoek kijken of werkgevers hun werknemers zouden kunnen verplichten om zich te laten vaccineren. Het antwoord op die vraag luidt ontkennend. Het laten vaccineren tegen corona kan immers niet wettelijk worden verplicht. Voor de werkgever kan het echter wel relevant om te weten of zijn werknemers gevaccineerd zijn. Maar mag een werkgever hiernaar vragen? En mag dit geregistreerd worden?

Gezondheidsgegevens

De regel is dat een werkgever geen medische en gezondheidsgegevens van zijn werknemers mag verwerken. Of een werknemer wel of niet gevaccineerd is valt onder de categorie bijzondere persoonsgegevens omdat het om gezondheidsgegevens gaat, en die gegevens vallen onder de bescherming van de Algemene verordening gegevensbescherming (AVG).

Verwerking bijzondere persoonsgegevens

Verwerking van deze zogeheten bijzondere persoonsgegevens is op grond van de AVG in beginsel verboden, tenzij de werkgever zich kan beroepen op een wettelijke uitzondering en op één van de grondslagen voor het verwerken van ‘gewone’ persoonsgegevens.

Op grond van de AVG mag een werkgever dus niet vragen naar gezondheidsgegevens van zijn werknemers, dus ook niet of een werknemer gevaccineerd is tegen het coronavirus. Dit geldt ook voor de situatie dat een werknemer uit zichzelf aangeeft of hij wel of niet is gevaccineerd. De werkgever mag ook in dat geval de gegevens niet registreren.

Dit kan anders zijn als de werknemer uitdrukkelijke toestemming aan de werkgever geeft om deze bijzondere persoonsgegevens te verwerken. De Autoriteit Persoonsgegevens heeft echter aangegeven dat de werknemer, gelet op de gezagsverhouding tussen werkgever en werknemer, per definitie niet in staat is om zijn wil vrij te bepalen. Er is derhalve geen juridische grondslag indien de werkgever uitsluitend op basis van toestemming van de werknemer de bijzondere persoonsgegevens gaat verwerken. Doe je dit wel, dan loop je het risico een sanctie van de Autoriteit Persoonsgegevens opgelegd te krijgen.

Corona als ontsnappingsclausule?

In de AVG is opgenomen dat gezondheidsgegevens wel mogen worden gedeeld als ‘de verwerking ervan noodzakelijk is om redenen van algemeen belang op het gebied van de volksgezondheid’. Het coronavirus en de impact daarvan op de volksgezondheid en maatschappij zou als zodanig aangemerkt kunnen worden. In dat geval moeten wel de rechten en de vrijheid van de betrokkenen goed worden beschermd. Om dat te kunnen waarborgen is het gebruik maken van de zogeheten ontsnappingsclausule niet gekoppeld aan het individuele oordeel van de werkgever. Om de vaccinatiestatus van werknemers op te kunnen vragen moet door twee ministers een deugdelijke uitzonderingsregeling geformuleerd worden, waarna de regel voorgelegd dient te worden aan de Eerste en Tweede kamer.

Conclusie

Vooralsnog luidt het antwoord op de vraag of een werkgever mag weten of een werknemer gevaccineerd is ontkennend. Dit komt omdat het gegeven of iemand wel of niet is gevaccineerd onder gezondheidsgegevens en de bescherming van de AVG valt. Ook het vragen naar en gebruiken van deze informatie is verboden, zelfs als de werknemer hiervoor uitdrukkelijke toestemming verleent.