De strijd aan met de ‘buy-to-let’-constructie: wat de opkoopbescherming inhoudt voor gemeenten

Per 1 januari 2022 treedt het nieuwe hoofdstuk van de Huisvestingswet 2014 in werking. Dit hoofdstuk, met als titel ‘Tijdelijke regeling inzake opkoopbescherming’, voorziet in de groeiende behoefte van gemeenten om in te grijpen op de turbulente huizenmarkt zodat bijvoorbeeld starters meer kans maken op een betaalbare woning.

Artikel 41 van de wet vormt de kernbepaling van het nieuwe hoofdstuk. In feite verbiedt de opkoopbescherming een koper om een (bestaande) woning binnen vier jaar na aankoop te verhuren. De benodigde vergunning voor een dergelijke verhuur zal niet worden verstrekt binnen deze periode. De notariële levering van de woning geldt als de startdatum hiervoor. Deze nieuwe regeling vormt een welkome toevoeging aan het bestaande arsenaal van gemeenten om de zogenoemde ‘buy-to-let’-constructie tegen te gaan. Al eerder was het voor gemeenten namelijk mogelijk om bovenstaande toe te passen voor nieuwbouwwoningen.

Wat houdt bovenstaande bepaling in voor gemeenten? De gemeenteraad kan het opkoopverbod vastleggen in de huisvestingsverordening. Het gaat hierbij slechts om goedkope en middeldure woningen en dus niet om de duurste woningen. In de huisvestingsverordening moet de gemeenteraad opnemen in welke gebieden de opkoopbescherming geldt. De gemeenteraad moet hierbij de noodzakelijkheid van de opkoopbescherming aan kunnen tonen, aangezien het om inperking van het eigendomsrecht gaat. Te denken valt aan gebieden waarin er onrechtvaardige situaties ontstaan door de schaarste van betaalbare woningen. Tot slot noemt het derde lid van artikel 41 drie situaties waarin het college van burgemeester en wethouders huurvergunningen wél moet verlenen binnen de eerste vier jaar, zoals bij het in gebruik geven van de ruimte aan familie in de eerste of tweede graad.

In de praktijk zijn (grote) gemeenten druk bezig met de implementatie van de opkoopbescherming. Zo maakte de Gemeente Amsterdam onlangs bekend zoveel mogelijk gebieden met woningen met een WOZ-waarde tot 512.000 euro onder de opkoopbescherming te willen laten vallen. Al eerder berichte de NOS met een mooi overzicht van de plannen van de tien grootste gemeenten.

Heeft u vragen over de nieuwe regeling omtrent opkoopbescherming, neem dan contact met ons op.