Ruimtelijke ordening en de fysieke leefomgeving

Een leefbare, veilige en gezonde omgeving vraagt om goede ruimtelijke keuzes. Daar komt ruimtelijke ordening bij kijken: het proces waarbij gemeenten, provincies en andere overheden bepalen hoe de ruimte in Nederland wordt gebruikt. Denk aan wonen, werken, recreatie en natuur. De Omgevingswet speelt daarin een centrale rol.

Wat valt onder de fysieke leefomgeving?

De fysieke leefomgeving bestaat uit alles wat we om ons heen zien: gebouwen, wegen, water, natuur, lucht en ook cultureel erfgoed. De Omgevingswet regelt alles wat daarmee te maken heeft. In de wet staat niet precies wat de fysieke leefomgeving is, maar wel wat daar in elk geval onder valt. Het doel: een veilige, gezonde en goed ingerichte omgeving voor iedereen.

Het omgevingsplan: één plan per gemeente

Elke gemeente heeft één omgevingsplan. Hierin staat wat waar mag: welke functies (zoals wonen, horeca of bedrijvigheid) op welke plekken zijn toegestaan, en onder welke voorwaarden. De gemeenteraad bepaalt de inhoud en kan daarin ook vergunningsplichten opnemen. Burgers en bedrijven mogen meedenken via een uitgebreide voorbereidingsprocedure. De Omgevingswet stimuleert participatie, maar meedenken is iets anders dan meebeslissen.

De omgevingsvergunning: meerdere toestemmingen in één

Met één omgevingsvergunning kun je toestemming krijgen voor meerdere activiteiten, bijvoorbeeld bouwen, kappen of wijzigen van een rijksmonument. Het uitgangspunt is: liever algemene regels dan aparte vergunningen. Maar als een activiteit veel invloed heeft op de leefomgeving, is vaak alsnog een vergunning nodig.

Vergunning voor bouwen: twee soorten

Voor bouwen gelden onder de Omgevingswet twee vergunningen:

• voor de bouwactiviteit – getoetst aan de technische regels (zoals veiligheid en duurzaamheid);
• voor de omgevingsplanactiviteit – getoetst aan het omgevingsplan (zoals welstand of stedenbouw).

Soms zijn beide vergunningen nodig, en dan mogen ze in één keer worden aangevraagd. Kleine bouwwerken vallen vaak onder algemene regels en zijn vergunningsvrij, zolang ze wel aan de technische eisen voldoen.

Toets aan evenwichtige toedeling (ETFAL)

Als een aanvraag niet past binnen het omgevingsplan, kijkt het bevoegd gezag of de activiteit toch toelaatbaar is op basis van een bredere afweging: de evenwichtige toedeling van functies aan locaties. Zo kan een vergunning alsnog worden verleend, zonder dat een nieuwe aanvraag nodig is.

Advies nodig?

Het omgevingsrecht is complex, maar wij maken het overzichtelijk. Vijverberg Advocaten & Adviseurs is gespecialiseerd in alles wat met de Omgevingswet te maken heeft. Of het nu gaat om een omgevingsplan, vergunning of procedure – wij denken graag met u mee.

Bel ons gerust voor een vrijblijvend gesprek: 079 - 3631919.